Οικολογία και Βιοπαρακολούθηση Οικοσυστημάτων

Τύπος Μαθήματος: Μικτό
Διδακτικές Μονάδες: 5
Επίπεδο Μαθήματος: Υποχρεωτικό
 
Σκοπός Μαθήματος
Ο σκοπός του μαθήματος είναι:
  • Η κατανόηση της λειτουργίας των αυτών – καθ’ αυτών των οικοσυστημάτων, καθώς και των αλληλεπιδράσεων των επιμέρους οργανισμών τους.
  • Η προσέγγιση των οικοσυστημάτων μέσω της παρουσίας και/ ή πληθυσμιακής εκτίμησης των καίριων οργανισμών (οργανισμών – κλειδιά) για το καθένα.
  • Η παρουσίαση του συνόλου των διαπλάσεων (biomes) του πλανήτη με εστίαση στις έξι αφθονότερες στη Μεσόγειο και ιδιαίτερη έμφαση στις δύο κυρίως Μεσογειακές διαπλάσεις.
  • Η αναλυτική προσέγγιση των σχέσεων και αλληλεπιδράσεων μεταξύ των οργανισμών.
  • Η σημασία της ομαλής ροής των βιογεωχημικών κύκλων (κύκλων των υλικών) και της ελαχιστοποίησης των αρνητικών επιδράσεων του ανθρώπου σε αυτούς
  • Η κατανόηση του λόγου ύπαρξης προστατευόμενων περιοχών, ο σχεδιασμός και η διαχείρισή τους, με έμφαση στα πολύπλοκα και ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, τόσο οικολογικά, όσο και οικονομικά χερσαία και υδάτινα οικοσυστήματα.
  • Η σχέση περιβαλλοντικών παραγόντων – οργανισμών, που έχουν εξελίξει αξιοσημείωτες προσαρμογές.
 
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Οι μεταπτυχιακοί που περατώνουν με επιτυχία την παρακολούθηση και εξέταση του μαθήματος θα είναι ικανοί:
  • να έχουν εικόνα για τις διαπλάσεις του πλανήτη,
  • να γνωρίζουν τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών, με τις θεωρητικές και πρακτικές επιδράσεις τους,
  • να γνωρίζουν τους κύκλους των υλικών,
  • να κατανοούν τις ανθρώπινες παρεμβάσεις σε κύκλους, διαπλάσεις και τον πλανήτη συνολικά.
 
Περίγραμμα Μαθήματος
Εισαγωγή στην Οικολογία και στα οικοσυστήματα Σχεδιασμός Δειγματοληψιών χερσαίων ζωικών και φυτικών οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων υγρόφιλων και παρόχθιων οργανισμών
Σχεδιασμός Δειγματοληψιών υδάτινων ζωικών και φυτικών οργανισμών
Διαπλάσεις (biomes) του πλανήτη, της Ευρώπης και ιδιαίτερα της χώρας μας.
Σχέσεις μεταξύ των οργανισμών, ιδιαίτερες υποπεριπτώσεις και προσέγγισή τους από επιστημονική και πρακτική – οικονομική άποψη.
Η βιοποικιλότητα ως οικολογική έννοια και η μαθηματική μέτρησή της βάσει ειδικών δεικτών (π.χ. Shannon, Simpson, Pielou).
Περί Δρυμών, Αισθητικών Πάρκων κλπ., και τρόπων διαχείρισής τους.
Σημασία και ιδιαιτερότητα των υδάτινων οικοσυστημάτων καθώς της διαχείρισής τους.
Φυσιολογία καταπόνησης (stress) σε φυτικούς και άλλους οργανισμούς λόγω περιβαλλοντικών πιέσεων (θερμότητας, λειψυδρίας, αλατότητας, ψύχους) κλπ.
Κύκλοι των υλικών, επίδραση του ανθρώπου σε αυτούς και γενικότερα στον πλανήτη.
Περιβαλλοντική στάση του ανθρώπου για ένα βιώσιμο μέλλον.
 
Οργάνωση Διδασκαλίας
11 διαλέξεις, 2 εργαστηριακές ασκήσεις και μια επίσκεψη πεδίου.
 
Τρόπος και Κριτήρια Αξιολόγησης Φοιτητών
Γραπτή τελική εξέταση (65%) –Υποχρεωτική γραπτή εργασία (35%) 
 
Διδάσκοντες:
Κολλάρος Δημήτριος, Καθηγητής (Συντονιστής, κύριος διδάσκων)
Συμμετοχή στη διδασκαλία:
Δραγασάκη Μαγδαληνή, Επίκουρος Καθηγήτρια
Καμπουράκης Εμμανουήλ, Επίκουρος Καθηγητής
Δρ. Πριμηκύριος Νικόλαος. Επιστημονικός συνεργάτης
 
Συνιστώμενη Βιβλιογραφία
  1. Βερεσόγλου Δ., 2004. Οικολογία. Εκδ. «έλλα». Λάρισα. Σελ. 575.
  2. Βλάχος Ι., Κολλάρος Δ., 2004. Στοιχεία Οικολογίας. Εκδ. Εμμανουηλίδη. Σελ.224.
  3. Γεράκης Π.Α., Καλμπουρτζή Κ.Λ., 2008. Γεωργική Οικολογία. Εκδ. Σύγχρονη Παιδεία. Θεσσαλονίκη. Σελ. 269.
  4. Λυκάκης I., 1996. Οικολογία. Πανεπιστήμιο Πατρών. Σελ. 452
  5. Στάθη Ι., Κολλάρος Δ., Κασαπίδης Π., 2006. Σημειώσεις Εργαστηρίου Οικολογίας. ΤΕΙ Κρήτης. Σελ.103.
  6. Blondel J., Aronson J., 1999. Biology and Wildlife of the Mediterranean Region. Publ. Oxford. 328 pp.
  7. Krebs C.J., 1994. Ecology 4th Edition. Publ Addison Wesley. 801 pp.
  8. Nebel B., Wright R., 1996. Environmental Science. Publ. Prentice Hall. 698 pp.
  9. Odum E.P., 1975. Ecology. Publ. Holt-Saunders. 244 pp.
  10. Ricklefs R.E., Miller G.L., 1992. Ecology. Publ Freeman. 822 pp
  11. Επιλεγμένα άρθρα από επιστημονικά περιοδικά.

Γραμματεία Τμήματος
Τηλ.:2810 379411
Γραμματεία ΠΜΣ
Τηλ: 2810 379472
e-mail: mscagro@hmu.gr
Web: www.hmu.gr/mscagro